Linowe systemy asekuracyjne PN EN 795 są najtańszymi z dostępnych na rynku systemów bezpieczeństwa ale równocześnie tworzą wiele ukrytych problemów dla użytkowników dachu. Na dodatek, oszczędność na etapie projektowania wychodzi bardzo drogo przy późniejszej eksploatacji budynku. Po kilku latach, to co się wydawało tanie staje się o wiele droższe niż inne systemy ochronne o wiele bardziej bezpieczne. Na dodatek, w wielu przypadkach, stosowanie tego typu systemów asekuracyjnych jest niezgodne z przepisami.
W niniejszym poście, przedstawiamy Państwu wszystkie problemy związane ze stosowaniem linowych systemów asekuracyjnych PN EN 795 na dachach.
Podstawa prawna – priorytet środek ochrony zbiorowej (ŚOZ)
Dyrektywa 89/391/EWG, która określa zasady działania prewencyjnego, nadaje priorytet środkom ochrony zbiorowej (ŚOZ) przed środkami ochrony indywidualnej (ŚOI). Przepisy jasno określają, iż, linowe systemy asekuracyjne jak i punkty kotwiczące PN EN 795 powinny być wyłącznie stosowane kiedy nie ma możliwości zastosowania środków ochrony zbiorowej takich jak np. barierki dachowe lub siatki bezpieczeństwa.
Z punktu widzenia prawnego, stosowanie systemów linowych jak i punktów kotwiczących PN EN 795 w miejscach gdzie można stosować ŚOZ, może stanowić nadużycie przepisów BHP. Podejście prawne jest bardzo proste. W przypadku systemów linowych EN 795, bezpieczeństwo zależy od decyzji oraz umiejętności użytkownika w zakresie zastosowania specjalistycznego sprzętu alpinistycznego. W przypadku ŚOZ, żadne działanie użytkownika nie trzeba. Dlatego przepisy prawne nadają priorytet tego typu systemom asekuracyjnym.
Problemy przy zastosowaniu linowego systemu asekuracyjnego EN 795
W większości przypadków, przed podjęciem przez inwestora decyzji o zainstalowaniu systemu linowego PN EN 795 nie znają się wady w porównaniu z np. barierkami dachowymi (ŚOZ). Poniżej przedstawiamy Państwu wszystkie wątki, które należy wziąć pod uwagę przed zainstalowaniem systemu linowego na dachu:
- konieczność szkolenia pracowników niezależnie od trudności pracy wykonywanej na dachu. Na przykład, pracownicy odpowiedzialni za odśnieżanie dachu muszą uzyskać uprawnień w zakresie:
- obsługi systemu linowego oraz zastosowania specjalistycznego sprzętu alpinistycznego
- zdobycie badań lekarskich pozwalające na wykonywanie prac na wysokości.
- W zależności od rotacji pracowników w firmie, po kilku latach koszty związane z uzyskaniem uprawnień oraz ze szkoleniem pracowników na wykonywanie pracy na wysokości za pomocą linii życia mogą stanowić bardzo dużą kwotę, która nie była brana pod uwagę w momencie podjęcia decyzji o zainstalowaniu systemu asekuracyjnego. Na dodatek, jest ryzyko, iż osoba przebywająca na dachu nie ma aktualnego badania lekarskiego lub szkolenia.
- norma PN EN 795 zobowiązuje posiadacza systemu linowego PN EN 795 do przeprowadzenia przeglądu technicznego raz w roku przez firmę autoryzowaną przez producenta.
- upadek z wysokości użytkownika linowego systemu asekuracyjnego EN 795 C, powoduje:
- konieczność wymiany linii życia lub podstawowych jej elementów
- w wielu przypadkach, wykonywanie remontu uszkodzonej części dachu
- Należy pamiętać, iż słupki stalowe gdzie zamocowana jest lina kotwicząca systemu asekuracyjnego powinny się wygiąć podczas upadku użytkownika w celu pochłonięcia częściowej siły upadku. Takie sytuacje się zdarzają i zmuszają posiadacza linii życia do wydania czasami większej kwoty niż przy pierwotnym zakupie systemu asekuracyjnego (remont dachu + wymiana linii życia + ponownie zakup uszkodzonych elementów).
- systemy linowe EN 795 C ograniczają liczbę użytkowników pracujących na dachu do 2 lub maksymalnie 3 osób. Na dodatek, mobilność ogranicza się jedynie do przebiegu linii życia. To może być czasami niewystarczające do przeprowadzenia niektórych prac na dachu lub może utrudnić lub spowalniać prace.
- w skład linowego systemu asekuracyjnego EN 795 wchodzą nie tylko elementy montowane na stałe do dachu ale również elementy ochrony indywidualnej jak: wózki stalowe, szelki bezpieczeństwa, amortyzatory bezpieczeństwa, urządzenia samohamowne, linki bezpieczeństwa, itp. które są często bardzo drogie. Podczas stosowania linii życia przez różne osoby dochodzi często do sytuacji kiedy część tych elementów się zgubi co wpływa na dodatkowy koszt utrzymania systemu. W innych przypadkach, w celu uniknięcia takich problemów stworzona jest procedura stosowania linii życia obejmująca dokumentację przyjęcia oraz oddania sprzętu także wskazując miejsce przechowywania sprzętu indywidualnego co zmniejsza ryzyko zgubienia sprzętu ale stanowi dodatkowe obciążenie oraz stratę czasu pracownika posiadacza linii życia.
- podczas przeprowadzenia remontu, naprawy lub obsługi urządzeń na dachu, administrator obiektu może jedynie zatrudnić firm z uprawnieniami do wykonywania prac na wysokości. Są to firmy, które z reguły posiadają o wiele wyższe stawki godzinowe niż zwykłe firmy na rynku.
- zabezpieczenie przed upadkiem z dachu zależy nie tylko od decyzji pracownika do przyczepienia się do liny stalowej czy szanowanie przepisów bezpieczeństwa, ale również od jego umiejętności w zakresie zastosowania specjalistycznego sprzętu alpinistycznego.
Końcowe wnioski
Warto się zastanowić czy zainstalowanie linowego systemu asekuracyjnego to oszczędność. Koszty związane z utrzymaniem, szkoleniem pracowników oraz wynajmem firm alpinistycznych do obsługi urządzeń na dachu podczas eksploatacji budynku są ogromne. Z drugiej strony, są to systemy które pozostawiają decyzję co do zabezpieczenia się lub nie w rękach pracownika. Barierki dachowe PN EN 14122-3 (ŚOZ) zapewniają bezpieczeństwo i wychodzą o wiele taniej podczas całego okresu eksploatacji obiektu budowlanego.
